Podążaj za akcją i zarządzaj plantacją. Puerto Rico 1897. Recenzja

Puerto Rico to gra, która jest już klasykiem wśród współczesnych planszówek. Dzięki wydawnictwu Ravensburger polscy gracze mogą cieszyć się jej kolejną (czwartą na naszym rynku) edycją, która wprowadza pewne zmiany graficzne, jednocześnie nie zmieniając mechaniki. Dzięki temu starzy wyjadacze będą mogli od razu poczuć się jak w domu, a nowi… No właśnie… Czy, pomimo przytłaczającej liczby nowszych gier ekonomicznych na rynku, nadal warto poznać tego klasyka gier euro?

Pierwszą istotną zmianę w porównaniu do poprzedniego wydania widzimy już na okładce – to nieco zmieniony tytuł. Odtąd będziemy mieć bowiem do czynienia z Puerto Rico 1897. Opis fabularny w instrukcji przenosi nas do tytułowego roku 1897, czyli początku końca ery kolonialnej. Gracze wcielają się w role farmerów, którzy rozwijają swoje plantacje, by zdobyć bogactwo i prestiż – rzecz jasna skwantyfikowany w punktach zwycięstwa! W mojej ocenie to dobrze, że wydawca wyrzucił z gry kontrowersyjne aspekty kolonizacyjne, wszak jest to gra mająca dostarczać inteligentnej rozrywki, a nie jak najwierniej odwzorowywać przebieg historii.

Co do wyglądu, sam tytuł Puerto Rico 1897 rzuca się w oczy dzięki bardzo ładnej czcionce i przyjemnej, ciepłej kolorystyce. Okładka gry jest dość minimalistyczna, lecz zdecydowanie bardziej nowoczesna niż w przypadku poprzednich wydań gry.

A co w środku? Na pierwszy rzut oka znacznej poprawie wizualnej uległy plansze graczy, na których widać teraz ładnie namalowane wizerunki naszych farmerów. Każda plansza ma również wariant damski i męski, co jest bardzo miłym detalem. Plansza, na której układamy żetony budynków jest estetyczna, ale jakoś specjalnie się nie wyróżnia, podobnie jak i pozostałe elementy, takie jak żetony towarów, punktów, monet, czy płytki postaci (drobna zmiana w towarach: indygo zostało zastąpione owocami).

Osobny akapit należy jednak poświęcić budynkom, które trochę się zmieniły – a konkretnie ich ilustracje. Wydaje się, że całość jest teraz bardziej „wygładzona”, ale… Mam wrażenie, że gra jest w efekcie trochę mniej przyjazna dla użytkownika, a przynajmniej dla zupełnie nowego gracza, który Puerto Rico 1897 dopiero poznaje. Powodem jest brak tekstu pod ilustracjami budynków. Ilustracje zajmują teraz całą powierzchnię żetonu, co wygląda estetycznie, ale żeby zapoznać się ze „ściągą” na temat funkcji danej budowli, trzeba żeton odwrócić na drugą stronę. Mamy zatem do wyboru dwie opcje:

• korzystanie z rewersów żetonów, które zawierają opisy, ale całość wygląda wówczas strasznie sucho, jak jakieś drzewko technologiczne,
• korzystanie z awersów żetonów, które zawierają rysunki, a wówczas obszar miejski rzeczywiście przypomina miasto, ale za to gracze powinni w takim układzie znać funkcje budynków praktycznie na pamięć…

…Chyba, że będą nieustannie odwracać żetony. Naprawdę nie rozumiem, dlaczego zdecydowano się na tak niepraktyczne rozwiązanie. Wydanie kolejnej edycji znanej na rynku gry powinno, w moim przekonaniu, nieść ze sobą ulepszenia i usprawnienia, które sprawią, że dotychczasowi fani gry zapragną mieć w swojej kolekcji jej nową wersję. A mam nieodparte wrażenie, że możemy tu mieć sytuację odwrotną, czyli, że dotychczasowi fani bardziej docenią swoje stare egzemplarze Puerto Rico. Nie twierdzę, że będzie to jakaś dramatyczna wada dla nabywców Puerto Rico 1897, gdyż tytuł jest nadal grywalny, ale zmianę wyglądu żetonów odbieram w najlepszym wypadku jako kontrowersyjną, a pragmatyczna część mnie widzi w tym – niestety – uwstecznienie.

Biorąc pod uwagę wszystko, co powyżej napisałem (poza uwagami dotyczącymi żetonów budynków) można by sądzić, że Puerto Rico 1897 jest grą ocierającą się o ideał. Wszystko tu się spina i nie ma zbędnych elementów – to prawda. Tyle tylko, że… rok 2007 mamy już dawno za sobą. Wtedy Puerto Rico było jedną z pierwszych gier euro na polskim rynku. Od tamtego czasu poznaliśmy ogrom różnorodnych  tytułów z tego gatunku.

Jako gracz, który ma w swojej kolekcji niespełna 380 gier (a udział gatunku euro w tej liczbie jest raczej dominujący) nie widzę niestety zbyt wielu powodów, żeby do Puerto Rico wracać. Patrząc nawet na gry wydane w Polsce w ostatnich kilku latach, mamy całe bogactwo mechanik, tematów i iteracji znanych rozwiązań, ale w ulepszonym wydaniu. Graczom, którzy cenią sobie złożoność i pomysłowość gier euro, może być dziś trudno wrócić do Puerto Rico, gdyż tytuł ten raczej nie będzie w stanie niczym ich zaskoczyć.

Co nie znaczy, że uważam ten tytuł za kiepski, wręcz przeciwnie. Jednak… Trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, dla kogo właściwie jest ta gra. W moim przekonaniu jej najnowsza edycja, czyli Puerto Rico 1897, może być tytułem odpowiednim w szczególności dla dwóch typów odbiorców:

• tych bardziej zaawansowanych i doświadczonych graczy, którzy na Puerto Rico się kiedyś „wychowywali” i czują do gry na tyle wyraźny sentyment, że będą chcieli do niej wracać,
• tych, którzy dopiero wkraczają w świat współczesnych gier planszowych, jak również tych, którzy nie grali jeszcze w nic bardziej zaawansowanego, a czują, że tematyka ekonomiczna (tj. produkowanie, budowanie, handel i wymiana) może im się spodobać.