Steam Power – zagrajmy w to jeszcze raz! Recenzja prototypu

Steam Power jest taką grą, jaką Martin Wallace zrobiłby tak trzydzieści lat temu.
Facet ma pomysł na grę o pociągach, więc robi grę o pociągach. Bez udziwnień.
Steam Power jest dziełem odwróconej inżynierii planszowej. Nie dodajesz mechanik. Wycinasz wszystko, co okazuje się zbędne dla płynnej rozgrywki.
Gdyby Brass i Age of Steam miały dziecko… Nie. Gdyby Wsiąść do pociągu zostało przez nie adoptowane… Dokładnie tak. Nabyłoby kilka kluczowych cech rodziców i dziarsko ruszyło w świat na własnych torach.

Do widzenia, emisjo udziałów, torze przychodu, kalkulacjo kosztów stałych. Żegnajcie karty, pożyczki, rynki surowców, porty, kopalnie i przedsiębiorstwa. Witaj prostoto zasad, z interakcją na poziomie uroczo swobodnej wolnoamerykanki.

Chcesz mieć tory z miasta A do miasta B, to kładziesz sobie maksymalnie dwa kafelki w akcji. Płacisz za trudny teren lub przebudowę.
A tam, gdzie to kretowisko, postawisz sobie fabrykę, nawet po środku czyjejś siatki połączeń.
Cała ta infrastruktura w kolejowej sieci jest po to, żebyś realizował kontrakty na dostarczanie różnokolorowych dóbr dla kasy, punktów i bonusów w postaci dodatkowej akcji.
Zawsze możesz dobrać dwa zlecenia, żeby mieć jakiś cel w życiu.
Gdy krucho z forsą – bank da ci trzy dolce. Potrzebujesz? To bierz!
Robisz dwie akcje w swojej turze i zbyt długo nie czekasz na swoją kolej.
Koniec gry odpala zrealizowanie przez jednego z graczy określonej liczby kontraktów, więc należy mieć oczy otwarte i przyspieszyć, kiedy trzeba.

Steam Power jest pomyślane tak, żeby gracze wchodzili sobie w drogę. Rozjechanie się każdy w swój róg planszy jest zwyczajnie w świecie nieopłacalne.

Najoptymalniej jest łączyć miasta leżące o jeden heks od siebie. Ponieważ w akcji można wyłożyć do dwóch odcinków torów, w tym przypadku dystans i połączenia robią się najskuteczniej. Im więcej graczy za stołem, tym bardziej rośnie prawdopodobieństwo, że ktoś się szybko przytuli.

Nawet w cudzej turze można zarobić na upłynnionych dobrach ze swojej fabryki i opłatach za skorzystanie przez kogoś z połączeń pomiędzy miastami. Steam Power w ten prosty sposób angażuje graczy nawet pomiędzy ich turami.

Fabryki można stawiać w cudzej sieci połączeń. Gra zachęca do tego w dwójnasób. Za wykorzystanie towaru z czyjejś fabryki trzeba zapłacić jej właścicielowi. Dobrze mieć pasywny dochód. Poza tym, kiedy magazyn dóbr zostanie wyczerpany, kafel miasta jest przekręcany, a punkty, które zapewnia, przypadają właścicielowi zakładu. Pachnie to flipowaniem kafelków przedsiębiorstw z Brassa i dokładnie tak się sprawuje. Wyrachowane joint venture.

Podprowadzenie torów do miasta w cudzej sieci kolejowej zapewnia kilka korzyści. Jeżeli brak koniecznego zasobu we własnych fabrykach, trzeba się podłączyć do konkurencji. Z drugiej strony, kiedy jest się posiadaczem rzadkich dóbr, warto zadbać o połączenia z rywalami, gdyż za transport po cudzych połączeniach też się płaci.

Specjalne kafle miast, na których nie można budować, dają punkty każdemu, kto poprowadzi do nich tory. Wartość miasta dzieli się pomiędzy graczy, który przyłączyli je do swojej sieci. Bardzo niekoleżeńsko byłoby zostawić tyle punktów jakiemuś egoiście.

Nawet zatwardziali introwertycy muszą wejść w niebezpieczne związki z sąsiadami. Jak nie z powodu chęci zmonopolizowania dostępu do rzadszych zasobów, to przez wredne podkładanie torów pod nogi, obstawianie punktujących miast, szukanie okazji do zarobienia na towarach lub logistyce kontraktów.

Podstawowym źródłem zarobku w Steam Power są kontrakty. Do kieszeni wpadną dwa lub trzy dolce, co w najgorszym wypadku zwróci poniesione koszty. O wiele lepiej wychodzi się w tej grze na spekulacji. Bez kombinowania daleko się nie zajedzie.

Fabryka ulokowana na źródle rzadkiego a pożądanego surowca przyniesie nie tylko dochód, ale i przynajmniej dwa punkty, kiedy zostanie opróżniona z zasobów. Jeżeli w dodatku wiodą do niej wyłącznie tory właściciela, to zgarnie on też solidne myto. Co prawda zasady Steam Power pozwalają dokupić znacznik towaru za pięć dolców spoza mapy, lecz dopiero wtedy, kiedy nie ma już takich na planszy. I to daje okazję do popisu dla zimnych drani.

W grze pozostały tylko dwie fabryki białych dóbr. Jedną z nich ma zielony gracz w swojej sieci, lecz woli realizować kontrakty płacąc po dwa dolce za znacznik czerwonemu. W efekcie tego dziwacznego procederu zielony stracił, bo przecież mógł robić zlecenia z własnych zasobów za darmo. Ale on dobrze wiedział, co robił, gdyż kierował nim instynkt finansowego psychopaty. Teraz każdy, kto będzie chciał użyć białych dóbr, musi mu zabulić po cztery za sztukę. Profit!

Steam Power za pomocą kilku zasad powołuje do życia zgrabny ekosystem planszowej mikroekonomii. To sami gracze decydują, ile jakich zasobów będzie dostępnych na planszy. Ich działania określają realną wartość dóbr. Pieniądze, a z nimi punkty zwycięstwa, przechodzą z rąk do rąk. Gra jest prawie w każdym aspekcie policzalna i krystalicznie przejrzysta. Jedyną niewiadomą jest tylko to, jakie kontrakty mają jeszcze do zrealizowania rywale. Ktoś może skrywać gamechangera, którego nawet nie jest świadom, dopóki inny gracz nie położy torów i nie otworzy mu drogi do zwycięstwa.

Steam Power jest grą w robienie kontraktów. Licznik zrealizowanych zleceń dyktuje zakończenie gry. Punkty i dolce biorą się z ich wypełniania. Ale to nie wszystko. Jeszcze ważniejsze są bonusowe akcje.

Tak banalna sprawa daje grze dodatkowego kopa. Nagrodą za wykonanie zlecenia jest też możliwość dołożenia torów, wybudowania fabryki lub dobrania dwóch kontraktów w ciemno. Przecież to tylko standardowe akcje, nic wielkiego. Owszem, lecz dzięki kontraktom zyskuje się punkty, forsę i jeszcze wykonuje swój ruch. Najoptymalnieszym zagraniem jest wykonanie akcji kontraktem. W końcówce partyjki Steam Power tura gracza to zazwyczaj dwa kontrakty z bonusami. Wszystko inne jest stratą czasu.

Najgorsze, co może przytrafić się grającemu w Steam Power, to brak kontraktów do realizacji. Dlatego bardzo cennym bonusem jest pozyskiwanie nowych. Da się to zrobić też zwykłą akcją, lecz tutaj wszystko jest lepsze na zlecenie.

Kontrakty są też słabością Steam Power. Jeżeli zestaw startowy składa się głównie z tych dających wyłącznie pięć punktów w nagrodę, to nie na wiele się one przydadzą. Kiedy konkurenci kładą tory, zakładają przedsiębiorstwa jednocześnie opróżniając swoje fabryki, jakiś pechowiec musi tracić akcję na dolosowanie kontraktów lub budować infrastrukturę pod te posiadane zawalidrogi.

Losowy rozkład miast umieszczanych podczas przygotowania nadaje ton rozgrywce. Określa zarówno dostępność dóbr jak i wartość flipowanych żetonów. Jedne kontrakty będą łatwiejsze do zrealizowania od innych. Niektóre obszary planszy staną się bardziej atrakcyjne.

Fatalny dociąg kontraktów potrafi w Steam Power zaboleć. Jedynym remedium jest dobieranie nowych w nadziei, że coś drgnie. Taki desperacki ruch bywa częstym zagraniem w ostatniej turze, kiedy nic innego poza zdaniem się na łut szczęścia nie daje nadziei na zdobycie punktów.

W prototypie dostępna jest jedna mapa, na której nie ma kosztownych pól wzgórz, zatem można się rozpędzić z ekspansją na równinach.
Dzięki losowemu układowi miast każda rozgrywka przebiega nieco inaczej. Jej ostateczny kształt zależy od decyzji samych graczy, więc za każdym razem może zdarzyć się coś nieoczekiwanego.

Steam Power ma tak niewiele zasad, że niemożliwością jest zepsuć grę od strony czysto mechanicznej. Jeżeli do stołu siądą asekuranccy zwolennicy pasywnej agresji, to z interakcją na początku rozgrywki będzie krucho. Jak kolejowi baronowie od razu rzucą się sobie do gardeł, wtedy na porządku dziennym będzie blokowanie dostępu do miast, wtrynianie się z fabrykami i kładzenie łapy na rzadkich zasobach.

Steam Power jest szybką grą. Nawet zapoznawcze rozgrywki przebiegają bardzo sprawnie. Setup zajmuje mniej czasu od podliczania punktów na koniec gry, dlatego zagranie dwóch partyjek z rzędu nie sprawia problemu.