Gry planszowe i mechanizmy. Część 4 – gry typu 4X.

W dzisiejszym wpisie pozwolę sobie wytłumaczyć Wam, o czym są gry 4X. Termin ten wywodzi się z gier komputerowych. Podwaliny do tego typu tytułów stworzył Sid Meier w grze Civilization. Stała się ona wyznacznikiem dla wszystkich późniejszych projektów.

4X odnosi się do czterech angielskich wyrazów – explore, expand, exploit, exterminate. Gry planszowe z tego gatunku charakteryzują się:

• eksploracją. Zazwyczaj w tego typu grach występuje mechanizm, który pozwala odkrywać planszę lub niektóre elementy na niej;
• tworzeniem cywilizacji i dbaniem głównie o jej rozwój militarny, technologiczny i ekonomiczny;
• ekspansją, czyli rozrostem tworzonego imperium;
• wyzyskiem (eksploatacją), czyli maksymalnym wykorzystywaniem surowców na podbitych/kontrolowanych terenach;
• eksterminacją, czyli niszczeniem innych cywilizacji (graczy). Wiąże się to z dużą ilością negatywnej interakcji;
• wysokim stopniem złożoności. W zasadzie nie ma prostej gry, która oddawałaby w 100% istotę 4X;
• dość długim czasem rozgrywki;
• regrywalnością;
• niezbyt dobrym działaniem w dwie osoby (rozgrywki dwuosobowe nie „wyciskają” wszystkiego z tego typu gier).

Poniższe przykłady gier 4X dla początkującego gracza będą bardzo złożonymi tytułami. Nie należy więc traktować gry prostej Eclipse na równi z Carcassonne, z poprzedniego odcinka cyklu. Niemniej postaram się zaprezentować je od najprostszych do najtrudniejszych do opanowania.

 

Eclipse

Liczba graczy: 2-6

Fabuła: gracze kierują imperium w kosmosie, w uniwersum stworzonym przez autorów

Złożoność zasad: początkujący

Wersja polska: połowicznie (wydawnictwo Rebel.pl)

Liczba dodatków: 2 (póki co brak wersji polskiej)

Plusy:

+ kilka dróg do zwycięstwa

+ interesująco rozwiązany element eksploracji

+ możliwość projektowania wyposażenia swoich statków kosmicznych

 

+ / – gra kładzie większy nacisk na ekonomię, niż na walkę pomiędzy graczami

 

Minusy:

– jakość wykonania elementów tekturowych

 

Exodus: Proxima Centauri – Revised Edition

Liczba graczy: 2-6

Fabuła: gracze kierują imperium ludzi w kosmosie, w uniwersum inspirowanym książką Obłok Magellana Stanisława Lema

Złożoność zasad: początkujący

Wersja polska: nie

Liczba dodatków: 1 (planowany na ten rok)

Plusy:

+ dynamiczna rozgrywka

+ ciekawie rozwiązane nabywanie nowych technologii

+ solidne wykonanie

+ możliwość wyposażania swoich statków kosmicznych w dodatkowe elementy, takie jak napęd czy działka

 

+ / – mniej ekonomii, a więcej akcji

 

Minusy:

– faza ruchu spowalnia grę

– brak frakcji

– brak typowej eksploracji

 

Sid Meier’s Civilization: Gra Planszowa

Liczba graczy: 2-4

Fabuła: każdy z graczy prowadzi, od początku dziejów do lotu w kosmos, jedną z ziemskich cywilizacji

Złożoność zasad: początkujący

Wersja polska: tak (wydawnictwo Galakta)

Liczba dodatków: 2 (w języku polskim)

Plusy:

+ wiele dróg do zwycięstwa

+ oprawa graficzna przypomina pierwszą część gry komputerowej

+ zawiera wszystko w odpowiedniej ilości, co powinno być w 4X

Minusy:

– nieprecyzyjne zasady (zwłaszcza z dodatkami)

– niezbalansowane elementy w grze (zwłaszcza z dodatkami)

 

 

Space Empires 4X

Liczba graczy: 1-4

Fabuła: gra w zasadzie nie ma fabuły. Po prostu prowadzi się imperium w kosmosie.

Złożoność zasad: średnio zaawansowany

Wersja polska: nie

Liczba dodatków: 2

Plusy:

+ dynamiczna rozgrywka

+ zawiera wszystko w odpowiedniej ilości, co powinno być w 4X

+ możliwość wybierania dodatkowych zasad, które chcemy stosować w rozgrywce

+ gra wprowadza „mgłę wojny” znaną z gier komputerowych

+ wariant jednoosobowy

 

+/- jest to gra wojenna, więc mamy w niej same żetony

 

Minusy:

– imperium i jego ekonomię, prowadzi się na kartce papieru

– cena może odstraszyć osoby nieprzyzwyczajone do cen gier wojennych

 

Dominant Species

Liczba graczy: 2-6

Fabuła: gra symuluje okres wkraczania Ziemi w zlodowacenie. Każdy z graczy kieruje jedną z sześciu gromad zwierząt: ssaki, gady, ptaki, płazy, pajęczaki lub owady.

Złożoność zasad: średnio zaawansowany

Wersja polska: nie

Liczba dodatków: brak

Plusy:

+ nietypowa fabuła

+ bardzo wiele możliwości i akcji do wykonania, przez co gra nie jest prosta i staje się bardzo wymagająca

+ interesujące wykonanie

Minusy:

– fabuła nie za bardzo przebija się przez mechanizmy

– cena

 

 

Twilight Imperium 3 edycja

Liczba graczy: 3-8

Fabuła: gracze kierują imperium w kosmosie, w uniwersum stworzonym przez autorów

Złożoność zasad: zaawansowany

Wersja polska: nie

Liczba dodatków: 2

Plusy:

+ gra jest uważana za najlepszą i optymalną grę planszową typu 4X

+ posiada bardzo wiele interesujących mechanizmów

+ każda frakcja w grze ma specyficzny styl rozgrywki

+ w grze jest położony nacisk na fabułę

 

+ / – najlepiej grać z tymi samymi osobami i/lub osobami, które dobrze znają i pamiętają zasady gry

 

Minusy:

– rozgrywka może trwać 8h

 

 

W następnym artykule przybliżę Wam gry planszowe z mechanizmem worker placement. 

Sylwia, for2players.

 

Poprzednie części cyklu:

Część 1 – gry kooperacyjne.

Część 2 – gry typu dungeon crawl.

Część 3 – gry z mechanizmem area control.

 

Wszystkie zdjęcia zamieszczone w tym tekście pochodzą ze stron wydawców gier lub z serwisu www.boardgamegeek.com.